نادیده گرفتن کودکان بدون شناسنامه حاصل از پدر و مادر ایرانی در قانون

دیروز در این مرز و بوم انسانی دیگر بدون اوراق هویتی متولد شد. کودک معصوم، به تبعیت از والدینش، وارد جهانی شد که وجودت را با شناسنامه به رسمیت می‌شناسند؛ و بدون آن گویی در این جهان وجود نداری.
طبق ماده ۷ و ۸ کنوانسیون حقوق کودک، تولد کودک باید ثبت شود و از بدو تولد، نام و ملیت داشته باشد. دولت‌های عضوِ کنوانسیون موظفند حق کودک بر هویت(شامل نام و ملیت) را به رسمیت بشناسند؛ و زمانی که کودک از این حق برخوردار نیست، با هدف سرعت‌بخشی به دستیابی به هویت، از او محافظت کنند.

جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۷۲، با تصویب مجلس شورای اسلامی و تایید شورای نگهبان، به طور رسمی به این کنوانسیون پیوست و مفاد آن در کشور لازم‌الاجرا شد؛ اما زمان تصویب آن، این حق شرط را برای خود قائل شدند که مواد متعارض با قوانین داخلی یا موازین اسلامی را رعایت نکنند؛ که متاسفانه در برخی موارد منجر به نادیده انگاشتن منافع عالیه کودک، که یکی از اصول مهم کنوانسیون است، می‌شود.
ماده ۹۷۶ قانون مدنی، اشخاصی که تبعه‌ی ایران محسوب می‌شوند را نام برده؛ اما در این موارد نیم‌نگاهی هم به چنین کودکانی نداشته. در این ماده حتی به افرادی که والدینی با تابعیت خارجی دارند هم توجه شده، اما کودکانی که هم خود و هم والدینشان متولد ایران هستند، اما از حق هویت برخوردار نیستند، نادیده گرفته شدند. گویی قانون‌گذار ما چشمان خود را بر وجود این افراد در کشور بسته و زحمت دیده شدن این افراد را نیز به خود نمی‌دهد و به عواقب آن نیز نمی‌اندیشد.

انسان محروم از حق هویت یعنی انسان محروم از تحصیل، کار رسمی، ثبت سند، ثبت رسمی ازدواج، حق شکایت و در کل محروم از حقوق اجتماعی.