پنل محيط زيستى همايش سيل سراسرى ايران

سخنرانی آقایان مهندس درویس، دکتر ارسلانی و دکتر عابسی در همایش سیل سراسری ایران

بخشی از سخنرانى آقای مهندس درویش، فعال محیط زیست و عضو هیات علمی موسسه‌ی تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور با عنوان «سیل نوروز ٩٨، نعمت یا نقمت!»

این سیل باعث نابودی ۱۴۰۰ کیلومتر جاده، ۴۰۰ پل و هزاران خانه مسکونی و هزاران زمین کشاورزی شد. بخش بزرگی از تاسیسات آسیب دیده در حریم سیلاب قرار داشتند. از ۱۴۰ هزار کیلومتر حریم سیلابی که باید توسط وزارت نیرو تعیین می‌شد، فقط ۵۵ هزار کیلومتر تعیین شده بود و دو سوم باقیمانده به خاطر کمبود بودجه انجام نگرفت. چرا وزارت نیرویی که بودجه برای ساخت و ساز سدها دارد، برای تعیین این حریم سیلابی باقیمانده بودجه نداشته؟

هتل لواسان در بستر رودخانه ساخته شده است. وزارت نیرو قدرت اجرایی برای جلوگیری از این ساخت و سازها ندارد؛ اما نافی عدم تعیین حریم سیلابی در سایر مناطق نیست. در حریم کارون حدود ۱۵۰ متر به حریم سیلابی تجاوز شده است. در حریم گرگانرود، بخش‌هایی از حریم رودخانه قطعه‌بندی و به فروش رفته بود. چگونه نهادهای مختلف کشور اجازه دادند تا تخلفات ساخت و ساز در بستر رودخانه انجام پذیرد؟ سود حاصل از این ساخت وساز به جیب چه کسی رفته است؟
پل‌های تازه‌ساز خراب شدند، در بالادست خوزستان سدهای زیادی با حجم ۲۴۰ میلیارد متر مکعب، اما کل دبی سیل نوروز ۹۸، ۱۳/۵ میلیارد متر مکعب بوده است. یعنی سدها قابلیت آبگیری داشتند، اما آماده نبودند.

بخشی از سخنرانى آقای دکتر محسن ارسلانی، فعال محیط زیست دانش‌آموخته‌ی دکتری دیرینه‌ اقلیم‌شناسی با عنوان «رخدادهای سیل سال آبی ۹۸-۱۳۹۷ لرستان. آسیب‌پذیری در برابر سیل و پیامدهای زیست‌محیطی آن»

ایشان در ابتدای سخنرانی خود از دو دهه خشکسالی طولانی مدت و ترسالی شدید در ایران صحبت کردند و به بررسی حجم بارش در سیل‌های ۸ بهمن ۹۷، ۵ فروردین ۹۸ و ۱۲ فروردین ۹۸ پرداختند. ایشان پدیده‌ی خشکیدگی را حاصل دخالت‌های شدید انسانی دانستند و خشکیدگی جنگل‌های بلوط در لرستان را یکی از مهم‌ترین دلایل افزایش سیل‌خیزی در آن مناطق عنوان کردند.

ایشان از ساخت و سازهای بی‌رویه در بستر رودخانه‌‌ها قبل از وقوع سیل و تشدید تعرض به محیط زیست و منابع طبیعی پس از وقوع سیل سخن گفتند؛ برای مثال: در مناطق سیل‌زده معمولان و پل‌دختر در خیلی از مناطق زمین‌های طبیعی برای ساخت و ساز واگذار شده‌اند!

ایشان موارد دیگری از تعرض به محیط زیست پس از وقوع سیل را این‌گونه عنوان کردند: برای ساخت راه‌های دسترسی به مناطق سیل‌زده کم‌ترین توجه به محیط زیست و منابع طبیعی شد. برای جبران خسارت‌های کشاورزان در مناطق سیل‌زده برداشت بی‌رویه از آب رودخانه‌ها با چشم‌پوشی نهادهای متولی همراه هست. به بهانه‌ی شیوع آفت‌های بعد از سیل، استفاده از تمام سموم کشاورزی که تاکنون ممنوع بوده از سوی نهادهای متولی موقتا مجاز اعلام شده است!

بخشی از سخنرانى آقای دکتر عزیز عابسی، فعال محیط زیست و عضو هیات علمی دانشگاه نوشیروانی بابل، با عنوان «نقش تغییر مولفه‌های زیست محیطی، جنگل‌ها، تالاب‌ها، مراتع و سیلاب‌دشت‌ها در تعدیل یا تشدید سیلاب؛ با نگاهی ویژه به استان‌های گلستان و مازندران»

ایشان به بررسی نقش متغیرهای زیست محیطی در پیدایش و تشدید سیل و بررسی نقش تغییر کاربری جنگل‌ها، مراتع و تالاب‌ها در تشدید و تعدیل پدیده‌ی سیلاب پرداختند و خاطرنشان کردند: زمانی که تالاب‌ها از بین بروند قدرت سیلاب بیش‌تر می‌شود.
دکتر عابسی در ادامه در خصوص سه تالاب استان گلستان این‌گونه ادامه دادند که قبل و پس از وقوع سیل این تالاب‌ها توانستند بخشی از سیل را در خود جای دهند. ایشان توسعه‌ی شهرها و تجاوز به حریم رودخانه‌ها را دلیل خسارات وارده دانستند و از نبود آموزش در مواقع بحرانی اظهار تاسف کردند.