رنج و گنج زباله‌ها

سیستم جمع‌آوری زباله در کلانشهری چون تهران بسیار متفاوت است از آن چه باید باشد. بحث تفکیک در مقصد به جای مبدا، که توسط کارگرانی از اقشار بسیار آسیب‌پذیر که اغلب آن‌ها زیر سن قانونی هستند، انجام می‌گیرد و عدم برخورداری این فرآیند از استانداردهای لازم، شهروندان را در سطح شهر با رنج دیدن کودکان کیسه به دوش و وجدانشان تنها رها می‌کند؛ در حالی‌که کاری از دستشان ساخته نیست.

شاید گاه شاهد بودید که شهروندان کمترین کاری را که از دستشان برمی‌آید دادن غذا و خوراکی به این کودکان تشخیص می‌دهند و کودکان به دلیل کثیف بودن دست و لباسشان، ناگزیر این کمترین لطف را نیز پس می‌زنند.

با مقایسه‌ی کودکان کار سر چهارراه‌ها و کودکان زباله‌گرد به راحتی در می‌یابیم که کودکان زباله‌گرد، ته‌مانده‌ی نشاط و شادی و شیطنت کودکی را که کودکان سر چهارراه برای نگه داشتنش می‌جنگند را نیز از دست داده‌اند.

چند شب پیش، مستندی در یکی از شبکه‌های صدا و سیما با نام «رنج و گنج زباله» پخش گردید. علی‌رغم اینکه شخصیت اصلی فیلم پسر جوانی بود که از غم نان، با وجود تمام آسیب‌های این شغل، مجبور به ادامه‌ی آن برای تامین زندگی زن و فرزندش بود، اما در صحنه‌هایی از فیلم در محل تفکیک و بازیافت، شاهد حضور تعداد قابل توجهی از کودکان بودیم که سن و سالشان حدود ده دوازده سال به نظر می‌رسید.

هدف از ساخت این مستند، چه نشان دادن قبح این بهره‌کشی آشکار از کودکان بوده و چه ریختن آن یا صرفا نشان دادن یک فریم از آن چه که دیگر تقریبا روی پوست شهر آمده و شهروندان زیادی را رنج می‌دهد، باید اذعان داشت که این به اصطلاح شغل، استثماری است که رنجش برای کودک واقع شده در موضع ضعف و ناچاری و گنجش برای سودجویان پشت پرده‌ی خرید و فروش طلای سیاه یا زباله است.

• رستاخیزِ زمان آباد؛ دهمین نوشته از سلسله یادداشت های هفتگی شارمین میمندی‌نژاد، مؤسس جمعیت امام علی
• ماه‌رو؛ هفتمین نوشته از سلسله یادداشت های هفتگی شارمین میمندی‌نژاد، مؤسس جمعیت امام علی
• گوش بریده و گوش نبریده

از همین منظر جمعیت امام علی ضمن بررسی شرایط، رنج‌ها و آسیب‌های کودکانی که در این کارگاه‌های بازیافت زنده هستند (اما زندگی نمی‌کنند) و گزارش این وضعیت نزد مسئولین ذیربط، بارها درخواست کرده است که تعهد عدم به‌کارگیری کودکان در قراردادهای پیمانکاران تفکیک زباله با شهرداری قید گردد و در قوانین برای این افراد تشدید مجازات در نظر گرفته شود، راه‌های موجود برای سرقت زباله بسته شود و حمایت‌های لازم از این کودکان برای بازگشت به چرخه‌ی طبیعی تحصیل و زندگی صورت گیرد؛ اما متاسفانه پول‌های کلان این تجارت پر سود و در حقیقت گنج‌هایی که از استثمار کودکان حاصل شده، آن قدر زیر زبان‌ها مزه کرده که رنج‌های یک کودک، با گنج معصومیت و کودکی به فنا رفته‌اش، در چشم سوداگران آشغال، ناچیز و بی‌اهمیت گردیده و تمام جلسات برگزار شده در این زمینه با مسئولان شهرداری، بهزیستی، وزارت کشور، وزارت کار و مرجع ملی حقوق کودک را بی‌نتیجه ساخته است.

جمعیت امام علی (ع) به بهانه‌ی پخش این فیلم و تازه شدن داغ احد و صمد و کودکی‌های سوخته در آتش بی‌مسئولیتی‌ها از مسئولین این حوزه مجددا این پرسش را دارد که تا کی باید شاهد رفتن کودکان کوچکمان به صورت تمام قد در سطل‌های زباله باشیم‌؟

#زباله‌گردی_حق_کودکان_نیست