مقابله با گسست اجتماعی؛ راهی برای بهبود فرهنگ عمومی جامعه

از محل کارم برمی‌گردم.توی میدان منتظر ماشین هستم.جمعیت کم‌کم خیلی زیاد می‌شود و ماشین‌ها هم کسی را سوار نمی‌کنند.بر تعداد جمعیت همین‌طور اضافه می‌شود.بعد از حدود نیم‌ساعت منتظر ماندن،یک ماشین می‌آید و فریاد می‌زند: «میدون رسالت، نفری پونزده تومن.» یعنی مسیری که در حالت عادی کرایه‌اش چهار هزار تومان است را می‌خواهد پانزده هزار تومان بگیرد!دو سه ماشین بعدی هم همین‌طور قیمت‌های بالاتر را می‌گویند؛چون فکر می‌کنند الان این همه آدم منتظر ماشین هستند و آنها در حکم کسانی هستند که در این زمان مشخص، کالایشان خریدار بیشتری دارد.

مثال بالا تنها یک مورد از هزاران مواردی است که بخشی از فرهنگ عمومی جامعه‌ی ما را می‌سازد.فرهنگی که حالا دارد کم‌کم به آن سمت و سو می‌رود که در مواقع سختی نه تنها دست یکدیگر را نمی‌گیریم بلکه به دنبال سود شخصی خود هم هستیم؛اولین قربانی در این وضعیت،اخلاق و نسل آینده‌ی این سرزمین است.اخلاق عمومی جامعه در این وضعیت دچار تنزل اساسی می‌شود و نسل آینده در چنین بستری پرورش خواهد یافت.ریشه‌یابی علل این رفتارهای فرهنگی اما امری جدی‌تر است تا با شناخت آنها به دنبال راه‌حلی برای بهبود فرهنگ عمومی جامعه‌ی خویش باشیم.جامعه‌ای که حالا فقر در آن رو به افزایش است و همین مساله،جامعه‌ی ما را به صورت پیش‌فرض در شرایط سخت قرار داده است.

خود مساله‌ی فقر یکی از دلایلی است که می‌تواند منجر به تنزل فرهنگ عمومی جامعه گردد.بر اثر فقر،ما به سمت این فرهنگ خواهیم رفت که «هر کس کلاه خودش را بگیرد که باد نبرد.»؛یعنی فقر با خودش گسست اجتماعی می‌آورد و هر چه این گسست بیشتر باشد و کسی را از حال کسی خبری نباشد،فرهنگ عمومی رو به سقوط بیشتری می‌نهد.در این ساختار تا این شکاف‌ها پر نشود نمی‌توان نسبت به بهبود این شرایط امیدی داشت.آنچه باید به دنبال آن بود ساختارهایی کارامد است تا قشرهای مختلف مردم هر چه بیشتر در کنار هم قرار بگیرند.

فعال کردن هسته‌های فعالیت‌های اجتماعی،فرهنگی،هنری،آموزشی و محیط‌‌‌‌‌‌زیستی در قالب سازمان‌های مردم‌نهاد یکی از راه‌های مقابله با این گسست اجتماعی است.هسته‌هایی که هر چه بیشتر با آحاد مختلف جامعه در تماس مستقیم باشند و این‌گونه به حل این مشکل کمک کنند.قطعا وظیفه‌ی حاکمیت در حمایت از شکل‌گیری این هسته‌ها و ایجاد مشوق‌هایی از طرق مختلف برای حضور اقشار مختلف مردم در این گروه‌های مردمی می‌تواند نسبت به ایجاد انگیزه در سطح جامعه برای حضور در این فعالیت‌ها کمک کند. با کاهش مساله‌ی گسست اجتماعی می‌توان به بهبود وضعیت فرهنگ عمومی جامعه امیدوار بود؛در حال که جامعه به خاطر فقر در وضعیت سختی نیز قرار گرفته است.