بخش سلامت و درمان جمعیت امام علی

آسیب شناسان اجتماعی مطرح کردند:

60 درصد پسران مورد آزار قرار می‌گیرند /کاهش 10 درصدی بودجه رفع آسیب های اجتماعی

به گزارش خبرنگار اجتماعی رکنا، نشست رونمایی از کتاب کودک آزاری در سکونتگاه‌های فقیرنشین با حضور زهرا رحیمی مدیر عامل جمعیت امام علی (ع)، ثریا عزیز پناه فعال حقوق کودک، حسن موسوی چلک رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران برگزار روز گذشته برگزار شد.

• سایت سمینار کودک آزاری در سکونتگاه‌های فقیرنشین

در ابتدای این نشست ارائه ای از خلاصه کتاب کودک آزاری در سکونتگاه های فقیر نشین صورت گرفت و سپس و پنلی در خصوص شرح پرونده های کودک آزاری با حضور رضا شفاخواه وکیل جمعیت، مریم علی محمدی عضو خانه ایرانی ساری و ترانه تاجیک مسئول خانه ایرانی شهریار تشکیل شد.

در این پنل به پرونده های مختلفی اشاره شد که یکی از آنها دختر بچه 9 ساله بود که پدر و مادرش هر دو معتاد و نوعی سوختگی حاصل از سیگار نیز روی تن او مشاهده شده بود . این فرد آنقدر در معرض مواد مخدر قرار گرفته بود که وقتی از او تست می‌گیرند، نتیجه آزمایش مثبت نشان می‌دهد. در نهایت پدر او به زندانیمی‌رود، بنابراین مادر کودک او را ترغیب به کارهایی غیراخلاقی می‌کند تا برای سپری کردن زندگی پولی دریافت کند. آن دختر بچه این مسئله را به مسئولان جمعیت انتقال می‌دهد. جمعیت با مدرسه دختر بچه صحبت کرده و موفق می‌شوند که دختر را به بهزیستی انتقال دهند اما وقتی پدر از زندان آزاد می‌شود بدون اینکه نامه از نهادی بگیرد با وجود آثاری که هنوز بر تن کودک بود، بچه را از بهزیستی تحویل می‌گیرد.

• تعریف جامع کودک آزاری، انواع کودک آزاری و پیامدهای آن

داستان بعدی درباره دختر 7 ساله است که پدر و دختر با یکدیگر زندگی می‌کردند. کودک در یک پاتوق مصرف مواد زندگی می‌کرد در حالی از که شناسنامه نیز نداشت. وقتی اعضای جمعیت با بچه ارتباط می‌گیرند متوجه این مسئله می‌شوند که به مدت یک سال از سوی صاحب خانه 60 ساله مورد آزار قرار می‌گیرد. بعد از آن اتفاق جمعیت امام علی خانه دختر بچه را تغییر می‌دهند که شخص آزارگر دوباره به خانه دختر می‌رود و حتی او را تهدید به سکوت می‌کند. شکایتی بر علیه پیرمرد صورت می‌گیرد که در نهایت پرونده به دیوان عالی عدالت اداری می‌رود و حتی کمیته روانشناسی دادگاه تاییده کامل می‌دهد که این کودک مورد آزار قرار گرفته است اما این پیرمرد مسئله را کتمان می‌کرد. در نهایت بعد از فشارهای زیاد به این بچه، پیرمرد به 99 ضربه شلاق محکوم و پس از تجدید نظر تبرئه می‌شود.

مسئله ای که در سخنرانی این افراد بسیار پررنگ بود حاکی از آن است که کودک آزاری ها بیشتر در مناطقی صورت می‌گیرد که فقر و اعتیاد در آن به صورت گسترده وجود دارد.
دیگر به اقدامات قضایی دلخوش نیستیم

در ادامه زهرا رحیمی مدیر عامل جمعیت امام علی (ع) مطرح کرد: ما هرروز در جامعه شاهد آزارهایی هستیم که اعضای جمعیت به گوش ما می‌رسانند و ابعاد مختلف این مسائل به گونه ای است که حتی من شرمنده مددکاران اجتماعی جمعیت می‌شوم چرا که آنها می‌گویند ما تمام تلاش خود را کرده ایم اما بجایی نرسیده است.

وی ادامه داد: وضعیت ما امروز به گونه ای است که اگر یک پرونده به مرگ نرسد دیگر به اقدامات قانونی و قضایی دلخوش نیستیم و کارهای دیگری را برای حل مسائل انتخاب می‌کنیم.
رحیمی با بیان اینکه آثار رنج هایی که این روزها بر روح و روان افراد وجود جایی برای تحمل رنجی دیگر نگذاشته است اظهار کرد: اما باید بدانیم که این کودکان در چه شرایطی زندگی می‌کنند. اعضای جمعیت امام علی هر روز شاهد این مسائل هستند و با تمام وجود کار می‌کنند اما امروز نیاز است که همه پای کار بیایم.

در پرونده های مربوط به آزارجنسی با یک پارادایم روبرو هستیم

در ادامه ثریا عزیز پناه فعال حوزه کودکان گفت: هر وقت که ما خبر از یک کودک آزاری می‌شنویم انگار برای نخستین بار رخ داده و حس می‌کنیم که این درد ها پایانی ندارد. همیشه به دنبال آن هستیم تا اندکی از شرایط دردناک مسائل کم کنیم تا شاید به آن توجه شود اما با توجه به پرونده های مستندی که وجود دارد این اتفاق رخ نداده است.

وی ادامه داد: ما در ارتباط با مسائل کودک آزاری به خصوص در پرونده هایی که آزار جنسی رخ می‌دهد با یک پارادایم یا الگوواره روبرو هستیم که امکان تاریخی بودن آن وجود دارد.

عزیز پناه خاطرنشان کرد: این الگوواره آنقدر قدیمی است که باعث شده تا ما به سمت انکار مسائل پیش برویم و حتی در مراجع قضایی نیز کسی حاضر به دیدن این مسائل نیست.

او با بیان اینکه در کتاب کودک آزاری در سکونتگاه های فقیر نشین به کودک آزاری در سایر کشور های جهان نیز پرداخته شده است تاکید کرد: در این کتاب به دردها به نمایش گذاشته شده است چراکه درد برای همه انسان ها و در هر کشوری که آزاری رخ می‌دهد، مشترک است.

وی افزود: بعضی از کشورهای اسلامی در صدد پیشگیری از آزار برآمده اند و اطلاع رسانی های کافی در زمینه آزارها را انجام می‌دهند. کمیسیون نظارتی در کشور های مختلف با استفاده از کارشناسان وارد بحث آزار شده و به صورت جدی بر

روی حقوق کودکان، کار می‌کنند. بماند که وزارتخانه هایی نیز برای کودکان تاسیس شده که کارهایی خوبی را انجام می‌دهند. یکی از آن کارها رصد مناطق پر خطر است که در کتاب جمعیت امام علی نیز به آن پرداخته شده است.
ارگان های مسئول مشکلات را نمی بینند

او ادامه داد: نبود نظارت اجتماعی و خانواده دست آزارگران را باز می‌کند بنابراین نظارت ارگان های رسمی باید وجود داشته باشد که متاسفانه هم اکنون انگار کمتر مشکلات را می بینند. حقیقت این است که قضات باید توجه داشته باشند که این آزارها چگونه آینده این کودکان را صلب می کند.

عزیز پناه با اشاره به داستان بیجه در پاکدشت تشریح کرد: در آن اتفاق خانواده، مدرسه و مسئولان که باید امنیت منطقه را تامین می کردند غفلت کردند که موضوع به جایی رسید تا آن فرد اعدام شود در حالی می‌شد با نظارت بیشتر جلوی آن را از ابتدا گرفت.

جامعه باید به آزار کودکان حساس شود

او با شاره به پرونده های کودک آزاری گفت: بسیاری از آزارگران از سنین پایین دست به این کارها می‌زنند و حتی در مراجع قضایی پرونده های متعدد دارند. بنابراین در این کتاب شاهد تاکید بر اهمیت سیستم های نظارتی و نیاز جامعه به حساس سازی خود در مسائل مختلفی همچون آزار کودکان است.

عزیز پناه با گفتن این مسئله که اگر کار تحقیقاتی انجمن امام علی در یک نهاد دولتی انجام می‌شد، بودجه سرسام آوری را صرف می‌کرد افزود: ما باید نتایج این کتاب را بازتاب دهیم تا بدانیم در کدام یک از سیاست گذاری هایمان غفلت کرده ایم.

60 درصد پسران مورد آزار قرار می‌گیرند

وی خاطرنشان کرد: برخلاف دیدگاه های موجود درباره آزار به دختران، طبق پژوهش های این کتاب ۶۰ درصد پسران مورد آزار قرار می‌گیرند که حتی در بیشتر موارد به انکار می‌رسد.
منتظر هستم تا انتقام بگیرم

حسن موسوی چلک رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در ادامه با بیا اینکه اورژانس اجتماعی ایده من بود و خود آن را تاسیس کردم بیان کرد: زمان دانشجویی به کانون اصلاح تربیت رفتم که یک نوجوانی تئاتری را انجام داد. بعد از پایان تئاتر آن نوجوان اظهار کرد که این فیلم نامه زندگی خود من بودکه بجای مدرسه و خانواده مرا به اینجا کشاند حالا هم منتظر هستم تا دوباره از این کانون بیرون رفته و انتقام بگیرم.
سیستم نظارتی از وقوع جرم جلوگیری می‌کند

وی ادامه داد: در آن زمان فهمیدم این مسئله که این بچه چه چیزی را می‌خواهد بگوید بسیار سخت بود تا اینکه مسیر زندگی ام به سمت آسیب های اجتماعی تغییر کرد و به این مسئله پی بردم که اگر سیستم نظارتی وجود داشت این بچه ها پشت دیوار ها نبودند. خیلی از این بچه ها محصول خانواده و جامعه هستند و خودشان در این وضعیت گناهی ندارند.

کودک آزاری جهان شمول است

چلک با بیان اینکه پدیده کودک‌آزاری ریشه دار است اظهار کرد: مسئله کودک آزاری تنها مربوط به جامعه ما نیست و جهان شمول است کمااینکه بسیاری از نظریه ها درباره کودک آزاری در خارج از کشور تولید شده است. بنابراین کودک آزاری را یک جزیره نمی‌دانم چرا که اگر این دید را داشته باشیم به کودکان ظلم کرده ایم.

21 میلیون نفر در محل های ناکاآمد شهری زندگی می‌کنند

او اضافه کرد: ۲۱ میلیون از جمعیت ۸۰ میلیونی ما در محل های ناکارآمد شهری زندگی می‌کنند. این در حالی است که در سال ۹۳ مصوبه در هیئت دولت داریم که می‌گوید تا سال ۱۴۰۴ این مناطق حداقل های خدمات عمومی بگیرند. اما می‌دانم که این موضوع نیز تحقق پیدا نخواهد کرد.

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران با بیان اینکه نگاه پنهان کاری و کتمان در بین شهروندان و مسئولان وجود دارد بیان کرد: از طرفی نگاه امنیتی نیز به مسائل اجتماعی وجود دارد که اصلا درست نیست.

چلک اذعان کرد: در بودجه سال ۹۸ بودجه کودکان ۱۸ درصد، بودجه آسیب های اجتماعی ۱۰ درصد کاهش پیدا کرده است بعد ما می‌گوییم ۱۸ هزار پرونده قضایی برای جمعیت ۸۰ میلیونی ما وجود دارد.

یک چهارم جمعیت ایران حداقل یک اختلال روانی دارند

او اضافه کرد: سرمایه اجتماعی در جامعه ما نامطلوب است. بنابراین نباید یک معلول و نشانه کودک آزاری را فردی کرد. یک چهارم از جمعیت ما حداقل یک اختلال روانی دارد بنابراین افراد نمی‌توانند نقش خود را در تعامل با دیگران انجام دهند.
کسی جرائت لایه برداری از آسیب های اجتماعی را ندارد

رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران خبرداد: ۸۳ تا ۸۷ درصد بچه هایی که در مراکز شبانه روزی ما حضور دارند، بدسرپست هستند که این نتایج نشان می‌دهد دیگر خانواده کارایی خود را ندارد. امروز آسیب های اجتماعی لایه های زیرزمینی خود را طی می‌کنند و کسی جرئت لایه برداری از آن را ندارند.

او با بیان اینکه ۴۰ درصد مردم کشور باید از کمک هزینه معیشتی استفاده کنند اظهار کرد:آسیب های اجتماعی عمدتا در خانواده هایی وجود دارد که از شرایط خوب اقتصادی برخوردار نیستند. معمولا آزارهای جنسی نیز در چنین خانواده هایی رخ می‌دهد و اصولا آزار دهنده های جنسی نیز مورد وثوق خانواده ها هستند.

چلک تصریح کرد: به عنوان کسی که در حوزه آسیب های اجتماعی کار می‌کند، اگر قوانین با وجود تمام مشکلاتش اجرا شود باز می‌توان از کودکان حمایت کرد. در لایحه ای که سال ۸۱ تصویب شد قوه قضاییه تاثیر گذار بود اما باز این دلیل نمی‌شود که ما مطالبه گری نکنیم تا لایحه حمایت از کودکان تصویب نشود.

او اضافه کرد: البته سیاستگذاری و تغییر سیاست ها کار یک شب نیست. بازنگری قانونحمایت از کودکان بدسرپرست و بی سرپرست ۴۰ سال طول کشید. البته ما در حوزه اجتماعی به خصوص در مجلس مطالبه گر جدی نیز نداریم.
رییس انجمن مددکاران اجتماعی ایران در پایان با بیان اینکه ما همکاری بین بخشی را بلد نیستیم گفت: همه ما نسبت به حقوق کودکان وظیفه داریم و باید بیش از بقیه حساس باشیم. مطالبه گر باشیم و حمایت از کودکان را نه از سر ترحم بلکه به عنوان یک شهروند انجام دهیم.

خبرنگار: علی چاهه

• گزارش خبرگزاری ایرنا از نشست رونمایی از کتاب کودک‌آزاری در سکونت‌گاه‌های فقیرنشین