به مناسبت روز فعالیت داوطلبانه

پادکستی به مناسبت روز جهانی داوطلب ۱۴۰۰

در این پادکست، داوطلبان جمعیت امام علی(ع) از چرایی فعالیت داوطلبانه خود، سخن می‌گویند.


کار داوطلبانه و توسعه اجتماعی
(به مناسبت روز جهانی داوطلب)

کار داوطلبانه در سراسر دنیا از اهمیت خاصی برخوردار است و بعنوان یکی از شاخص‌های مهم مشارکت اجتماعی مردم مورد سنجش و توجه است. امروز فعالیت داوطلبانه در بسیاری از کشورهای دنیا، برگ زرینی در سوابق کاری افراد به حساب می‌آید و سازمانهای مردم نهاد به عنوان ارکان تحقق دموکراسی و خواست مردم در اجتماع، سازماندهی این حرکتهای داوطلبانه را بر عهده دارند.

در کشور ما نیز کم کم این مفهوم جایگاه پیدا کرده و دست‌کم در رشته‌هایی که با جامعه بیشتر ارتباط دارند، مشارکت در خدمات داوطلبانه امتیاز مثبتی به حساب می‌آید. گستره‌ی این فعالیت در بخش‌های مختلف، متفاوت است. از کار کردن در کتابخانه و تلاش برای حفظ حیات وحش تا خدمات رسانی به یک کودک بی سرپرست و خدمت به بیماران و… اما آنچه اهمیت دارد، نوع نگاه رسمی به فعالیتهای داوطلبانه است.

برخلاف اصول مشارکت اجتماعی متاسفانه شاهد هستیم که داوطلبان برخی سازمانها تکریم و تشویق می‌شوند و گویی انحصارا به رسمیت شناخته می‌شوند، اما در بسیاری از سازمانهای مردم نهاد، داوطلب، نیرویی است که با نگاه امنیتی به وی نگاه می‌شود و مورد بازخواست و فشار قرار گرفته و حتی گاه کارش به زندان ختم می‌شود.

وقتی فردی کار داوطلبانه انجام می‌دهد به این معناست که نسبت به جامعه خود احساس تعلق دارد و به آینده جامعه‌ای که در آن زیست می‌کند حساس است و از مرز خود محوری به فضای جمع‌اندیشی رسیده است. قلع و قمع این روحیه، گرچه به ظاهر در کوتاه مدت، منافع بخشی از حاکمان را تامین کند اما در دراز مدت لطمات جبران ناپذیری به افراد جامعه و چهارچوبهای اخلاقی و انسانی وارد می‌نماید و باعث انفکاک حکمرانان از مردم می‌گردد.

جمعیت امام علی (ع) به عنوان یکی از بزرگترین سازمانهای داوطلب پذیر که خوشنامی خود در خدمات رسانی را مدیون نیروهای اصیل، عاشق و خوش فکر خود در سراسر کشور است، ضمن تبریک این روز به همه انسانهای عاشق و دگرخواه، دست داوطلبین فداکار و ارزشمند خود را به گرمی می‌فشارد و امید دارد در فضای کار داوطلبانه، کم‌هزینه تر و مطلوب تر برای اعتلای ایران بتوانیم دست در دست هم بصورت داوطلبانه بکوشیم.


فعالیت داوطلبانه، فرصت یا تهدید

۱۵ آذر ۱۳۹۹

هرگز در طول تاریخ، عدالت و آبادی و صلح و آزادی، بدون تلاش مسئولانه و عاشقانه میسر نبوده. نگاهی به کتاب حیات بشر بر این سیاره، نشان می‌دهد سرنوشت انسان‌ها و جوامع در بیشتر مواقع، به دست افراد و جریاناتی دستخوش تغییرات عمیق و ارزشمند شده که برای خود رسالتی قائل بوده و انجام رسالت خود را منوط به تأمین منافع شخصی خویش نساخته‌اند.
در جامعه‌ای که شانه خالی کردن از بار مسئولیت، به یک پاندمیِ فراگیر در عملکردها تبدیل شده و فجایعی چون خودکشی دانش‌آموزان، کشته شدن کولبران، خودسوزی زنان، اعتیاد نوزادان و کودکان، خشونت علیه زنان، ازدواج اجباری و دیگر اشکال به استثمار گرفتن کودکان، دائما تکرار می‌شوند، «فعالیت داوطلبانه»، کیمیایی گرانقدر است و انسان‌هایی که علیرغم تمام فشارهای مادی و روانی، علیه روحیه خودخواهی رایج طغیان کرده و زمان و توان خود را به کاهش آلام همنوعانشان اختصاص می‌دهند، بزرگانِ این زمانه‌اند که اغلب نیز در بی‌نام و نشانیِ مطلق، روزگار می‌گذرانند.
فعالیت داوطلبانه مراتب گوناگونی دارد و آن مرتبتی که در جامعه و جهانِ ما بیشتر شناخته شده، به  ارائه خدمات مقطعی در برهه خاصی از زمان محدود می‌شود یا در نظر گرفتن زمانی اندک به صورت ماهانه و برای انجام صرفا یک یا چند کار مشخص. همچنین در افکار عمومی، زندگی شخصی فرد داوطلب، در تفکیک و فاصله‌ای معین از فعالیت‌های داوطلبانه‌اش قرار دارد.
اما فعالیت داوطلبانه گاه آن‌قدر در زندگی افراد اهمیت می‌یابد که سایر بخش‌های زندگی از آن سمت‌وسو می‌گیرد. داوطلبانی که متحد با هم، در لحظات سخت زندگی دیگران، چون آسیب‌های سخت اجتماعی، زلزله، سیل و… برای یاری‌رسانی حاضر می‌شوند، گاه از اعضای یک خانواده به یکدیگر نزدیک‌ترند.
در گیرودار مسائل ایجادشده برای جمعیت امام علی، جمع زیادی از داوطلبان این سازمان مردم‌نهاد که آماج تهمت و حمله قرار گرفته بود، همچون اعضای خانواده در کنار هم ایستادند و از این نهاد مردمی حمایت کردند.
این امر حکایت از آن دارد که جمعیت به عنوان یکی از بزرگترین سازمان‌های داوطلب‌پذیر در سطح ملی و بین‌المللی، توانسته در میان داوطلبان‌ احساس تعلق بالایی ایجاد نماید.
تاکنون هزاران نفر در این سازمان مردم‌نهاد فعالیت داوطلبانه داشته‌اند. تجربه فعالیت داوطلبانه در زندگی، هر چند کوتاه باشد، می‌تواند تا آخر عمر بر شیوه تفکر و زندگی انسان‌ها تاثیرگذار باشد. فعالیت داوطلبانه می‌تواند مطالبه‌گری و شیوه‌های آن را در شهروندان نهادینه کند و آن‌ها ر ا در هر جایگاهی به افرادی مسئولیت‌پذیر‌تر مبدل سازد.
امروز روز پنجم دسامبر و روز جهانی داوطلب است و داوطلبان جمعیت امام علی(ع) در این مناسبت، قطعا این سوال را با خود مرور می‌کنند که چرا آن‌چه در تمام دنیا باعث تشویق و امتیاز برای افراد است، باعث تهدید گردیده و فعالیت‌های شفاف و خیرخواهانه این جمع کماکان با مانع‌تراشی‌ها و سنگ‌اندازی‌ها مواجه است؟

۱۴ آذر ۱۳۹۸

از جمله رویکردهای نوین جهانی در جهت کاهش فقر، رویکردهای مشارکت‌طلبانه در کنار رشد اقتصادی جامعه است. برطبق سیاست‌های گذشته، تصمیم‌گیری‌های فقرزدا خارج از محیط فقر گرفته شده و تنها به رشد اقتصادی بها داده می‌شد. در حالی که نتیجه‌ی آن برای بسیاری از جوامع، کاهش فقر نبود. نتیجه این که رشد و توسعه، الزامی برای کاهش فقر نداشت و بنابراین رویکردهای مشارکت‌طلبانه جایگزین رویکردهای گذشته شد.

بر طبق رویکردهای جدید، راه‌حل‌های کاهش فقر، نه با نگاه دولت‌محور، که با دیدگاه جامعه‌محور به ثمر خواهد نشست. تجربه نشان داده است که پرداختن به فقر، جهت کاهش آن، جز با حضور درون محیط متاثر از فقر میسر نیست. تصمیمات و کنش‌ها در این رویکرد وقتی موثر خواهند بود که حضور در محیط محروم به صورت مشارکت مردمی و به معنای کامل کلمه آن اتفاق افتد. در این صورت است که فقرا، نه به عنوان یک غده‌ی اضافه برای جامعه، که به عنوان بخشی از جامعه، خود در تعریف فقر و در جهت کاهش این معضل و در نهایت توسعه، مشارکت خواهند داشت.

فعالیت‌های داوطلبانه در غالب «مشارکت جامعه‌محور» امروزه یکی از ارزشمند‌ترین کنش‌های فردی در جامعه است. کار داوطلبانه بیش از هر چیزی از حس مسئولیت اجتماعی نشات می‌گیرد. میزان فعالیت‌های داوطلبانه در هر جامعه، معیار مهمی در تشخیص حس مسئولیت‌پذیری و تعلق اجتماعی شهروندان است.

طرح رویکردهای مشارکت‌طلبانه حول داوطلبی است که جامعه‌ی امروز مفاهیمی چون «مدنیت»، «جامعه مدنی»، «نهاد سازی» و «سازمان‌های مردم‌نهاد» را تعریف نموده و سعی در به روز رسانی آن دارد.

به واقع داوطلبی و مشارکت‌های داوطلبانه زیربنای راه‌حل‌های امروز در جهت توسعه و در ذیل آن کاهش فقر است.

داوطلب‌ شدن برای اصلاح جامعه، زیربنای توسعه و کاهش فقر

تقدیر از نوجوانان خانه‌های ایرانی جمعیت امام علی (که به صورت داوطلبانه در بخش‌های مختلف اجرایی مربوط به پنجمین دوره‌ی لیگ پرشین این نهاد مردمی فعالیت داشتند.) توسط مدیرعامل جمعیت

 

۲ پاسخ

دیدگاه خود را ثبت کنید

Want to join the discussion?
Feel free to contribute!

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *