“پرنسس نمایی از رنج کودکان”

تبلیغاتی در فضای مجازی منتشر شده است که خبر از برگزاری نمایشگاه عکسی با عنوان «پرنسس‌های کوره» در یکی از گالری‌های تهران می‌دهد. در این تبلیغات آمده است «پرنسس‌های کوره روایت دخترکانی است که در حومه‌ی تهران در کنار کوره‌های آجرپزی زندگی می‌کنند در کادر عکس‌های عکاس به پرنسس‌هایی مبدل شده‌اند که آرزوی هر دختری است».
لازم می‌دانیم چند نکته را تذکر دهیم:
۱. چنین تبلیغاتی همراه با انتشار عکس چهره‌ی یک کودک نشان می‌دهد هنوز اصول اولیه‌ی رفتار حرفه‌ای و اخلاق برخورد با محرومین، به ویژه کودکان در معرض آسیب، توسط بخشی از جامعه‌ی ما درک نشده است و کنش‌گرانی همچنان مرزهای بازنمایی آسیب‌های اجتماعی و اهمیت رعایت کرامت انسان‌ها را درنیافته‌اند.

۲. «رعایت مصالح عالیه‌ی کودکان در همه‌ی تصمیمات» و «حمایت ویژه‌ی قانونی و ساختاری از کودکان» دو اصل پذیرفته شده در جهان امروز است. در سایه‌ی این دو اصل، کودکان به دلیل آسیب‌پذیری و عاملیت نداشتن مورد حمایت ویژه قرار می‌گیرند و ارتکاب بسیاری از رفتارهایی که در قبال دیگر اشخاص مباح است، در مواجهه با کودکان ممنوع شده و چه بسا چهره‌ی مجرمانه پیدا کند.

انتشار تصویر کودکان به ویژه در وضعیت نامناسب و در حالی که برچسب فقر را همراه خود دارد، با توجه به نامعتبر بودن رضایت کودک برای انتشار تصویرش، از جمله‌ی این رفتارها است. برگزاری گالری و فروش تصاویر این کودکان در حالی که برای همیشه یادآور محرومیت کودکانی خواهد بود که تنها یک روز و برای زیباتر شدن قاب عکاس لباس‌هایی فانتزی و متفاوت از آن‌چه هر روز بر تن دارند را پوشیده‌اند، مصداق بارز عدم رعایت حق کودک بر تصویر خود است.

۳. گزاره‌ی «پرنسس شدن آرزوی هر دختری است»، از نداشتن درک صحیح از وضعیت کودکان محروم و تقلیل وضعیت آسیب‌زای کودکانی که در کف هرم نیازهای اساسی خود قرار دارند به «آرزوی پرنسس شدن» حکایت دارد. تمام کودکانی که در برابر دوربین عکاس قرار گرفته‌اند، آرزوی پرنسس شدن داشته‌اند یا قرار است آرزوی عکاس را برآورده کنند؟ برگزار کنندگان این نمایشگاه از آرزوهای حقیقی این کودکان خبر دارند؟ چیزی از آرزوی برخورداری از امکانات تحصیل، اوراق هویت، تغذیه‌ی مناسب، خدمات بهداشتی و درمانی و… شنیده‌اند؟
با این وضعیت، آگاهی‌بخشی و مطالبه‌گری، قربانی هیجانی کردن فقر و محرومیت می‌شود.

۴. برگزاری این نمایشگاه می‌تواند مشمول عنوان مجرمانه‌ی مندرج در ماده‌ی ۱۹ قانون حمایت از اطفال و نوجوانان مصوب ۱۳۹۹ باشد و فعالان حقوق کودک مبتنی بر ظرفیت‌های مواد ۶۴ و ۶۶ قانون آیین دادرسی کیفری حق پیگرد این رفتار را محفوظ می‌دانند.

• در ادامه اعتراض‌های مردمی، صنفی اجتماعی و در نهایت طی مذاکره هیات مدیره شبکه یاری که با مدیریت گالری کاما انجام دادند، افتتاحیه این نمایشگاه متوقف شد.

• تبلیغات ناسالم و غیرواقعی در رسانه‌های همگانی و رسمی درباره این کودکان و عدم انجام رسالت واقعی که آگاه‌سازی جامعه از این مسئله و ریشه‌های واقعی آن است گاه باعث می‌شود افراد با نیت‌های نیک دست به انجام اقدامات بی‌اثر و سانتیمانتال در این زمینه بزنند که گاه حتی با حقوق کودک نیز در تضاد است.

• نمایشگاه عکس پرنسس‌های کوره که سر وصدای زیادی در میان حامیان کودکان نیز ایجاد کرده یکی از این اقدامات است که شاید با نیت کمک به کودکان بود و به دلیل ناآگاهی از ریشه‌های واقعی دردها راه نامناسبی را برگزیده بود.

• در ادامه اعتراض‌های مردمی، صنفی اجتماعی و در نهایت طی مذاکره هیات مدیره شبکه یاری با مدیریت گالری کاما انجام دادند، افتتاحیه این نمایشگاه متوقف شد.

• شبکه یاری کودکان کار گفتگوی موثر با گالری کاما و انتخاب مسیر درست توسط آنها را به فال نیک می‌گیرد و امید دارد ضمن تداوم این حساسیت در همه موارد نقض آشکار حقوق کودک، رسانه‌ها نیز در آگاهی رسانی صحیح مسئولیت خود را به درستی ایفا کنند و البته وظیفه سازمان‌های مردم نهاد و بخصوص شبکه یاری نیز در این زمینه خطیر و اساسی است.